Nội dung chính của bài viết
Dấu hiệu u nang buồng trứng thường dễ nhầm lẫn với các bệnh phụ nữ khác, khiến cho nhiều người nhầm tưởng. Chính vì vậy, bệnh thường diễn ra một cách âm thầm, đến khi nhận ra các biểu hiện của bệnh thì cũng đã có những biến chứng nguy hiểm. Nhận diện sớm dấu hiệu u nang buồng trứng, phòng ngừa và điều trị là biện pháp tốt nhất để tránh các biến chứng nguy hiểm.
U nang buồng trứng là gì?
U nang buồng trứng là một túi hoặc nhiều túi chứ đầy chất lỏng phát triển trong buồng trứng hoặc trên bề mặt buồng trứng.
Phụ nữ có hai buồng trứng mỗi buồng trứng có kích thước và hình dạng như quả hạnh – ở mỗi bên tử cung. Trứng (noãn), phát triển và trưởng thành trong buồng trứng, được phóng thích theo chu kỳ hàng tháng trong những năm sinh đẻ.
U nang buồng trứng là loại khối u phổ biến thường gặp ở phụ nữ, đặc biệt ở độ tuổi sinh đẻ.
Các loại u nang buồng trứng
U nang buồng trứng được chia làm 2 loại phổ biến nhất đó là u nang cơ năng ( u nang sinh lý) và u nang thực thể ( u nang bệnh lý). Mỗi loại lại có nhiều dạng khác nhau.
U nang cơ năng
U nang cơ năng hình thành là do rối loạn hoạt động nội tiết của buồng trứng, thường là u lành tính, không gây nguy hiểm và có thể biến mất. U nang cơ năng gồm có :
+ nang hoàng thể
+ nang hoàng tuyến
+ nang bọc noãn
U nang thực thể
U nang thực thể hình thành do tổn thương nhu mô trong buồng trứng, những khối u này có nguy cơ ung thư hóa.
Có biến đổi về tổ chức học buồng trứng ở những khối u, vì vậy đây là những khối u này tiến triển kéo dài trong nhiều năm, có nguy cơ ung thư hóa và được chia làm 3 dạng:
+ U nang nước buồng trứng: chiếm khoảng 40% các khối u nang buồng trứng.
+ U nang nhầy buồng trứng: chiếm khoảng 20% các khối u buồng trứng.
+ U nang bì buồng trứng: chiếm khoảng 25% các khối u buồng trứng.
Nguyên nhân bệnh u nang buồng trứng
Nguyên nhân thường gặp gây u nang buồng trứng liên quan đến các vấn rối loạn nội tiết tố nữ, thay đổi hormon và các bệnh lý nội mạc tử cung…
Dấu hiệu u nang buồng trứng thường gặp
Thông thường, u nang buồng trứng không gây ra bất kỳ dấu hiệu nào. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể xuất hiện khi u nang phát triển. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Chướng bụng hoặc sưng tấy : Một trong những thay đổi chính là u nang buồng trứng sẽ khiến bụng bị sưng lên, đặc biệt là bụng dưới. Kèm theo đó thường là cơn đau bụng ở khu vực này. Tùy từng trường hợp, cơn đau có thể là nhẹ hoặc đau nhói.
- Đi tiểu khó hoặc đi tiểu thường xuyên: U nang buồng trứng sẽ gây khó khăn trong việc tiểu tiện, thậm chí còn gây đau đớn. Nó tạo áp lực lớn lên bàng quang, thôi thúc nhu cầu muốn tiểu tiện nhiều hơn
- Đau vùng chậu trước hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt: Nang lông không bị phá vỡ và trứng không rụng trong kỳ kinh nguyệt sẽ dễ dẫn đến hình thành một u nang. Nó có thể gây ra cơn đau nghiêm trọng ở vùng chậu.
- Buồn nôn và ói mửa : u ác tính không vỡ mà sẽ biến chứng thành ung thư sau khi bị hoại tử, viêm nhiễm. Khi có u nang bị vỡ, người bệnh thường có cảm giác buồn nôn và nôn.
Những triệu chứng này có thể cho thấy u nang bị vỡ hoặc xoắn buồng trứng. Cả hai biến chứng đều có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm.
Các biến chứng u nang buồng trứng
Các biến chứng thường gặp liên quan đến u nang buồng trứng bao gồm:
- Buồng trứng xoắn. Các u nang to ra có thể khiến buồng trứng di chuyển, làm tăng khả năng bị xoắn buồng trứng (xoắn buồng trứng). Các triệu chứng có thể bao gồm khởi phát đột ngột đau vùng chậu dữ dội, buồn nôn và nôn. Xoắn buồng trứng cũng có thể làm giảm hoặc ngừng lưu lượng máu đến buồng trứng.
- Vỡ. U nang bị vỡ có thể gây đau dữ dội và chảy máu bên trong. U nang càng lớn thì nguy cơ vỡ càng cao. Hoạt động mạnh ảnh hưởng đến khung xương chậu, chẳng hạn như giao hợp qua đường âm đạo, cũng làm tăng nguy cơ.
Chuẩn đoán u nang buồng trứng
Siêu âm có phát hiện u nang buồng trứng? khi bệnh nhân có nghi ngờ u nang buồng trừng, bác sĩ sẽ khám vùng chậu trước khi được chỉ định làm các xét nghiệm khác.
Phát hiện chính xác khối u nang bác sĩ có thể siêu âm. Các xét nghiệm siêu âm giúp xác định kích thước, vị trí, hình dạng và thành phần (rắn hoặc chứa đầy chất lỏng) của u nang.
Các công cụ hình ảnh được sử dụng để chẩn đoán u nang buồng trứng bao gồm:
- Chụp CT : một thiết bị hình ảnh cơ thể được sử dụng để tạo ra hình ảnh mặt cắt của các cơ quan nội tạng
- MRI : một xét nghiệm sử dụng từ trường để tạo ra hình ảnh chuyên sâu của các cơ quan nội tạng
- Thiết bị siêu âm: một thiết bị hình ảnh được sử dụng để quan sát buồng trứng
Vì phần lớn các u nang biến mất sau vài tuần hoặc vài tháng, bác sĩ có thể không đưa ra kế hoạch điều trị ngay lập tức. Thay vào đó, bác sĩ có thể lặp lại xét nghiệm siêu âm trong vài tuần hoặc vài tháng để kiểm tra tình trạng.
Nếu u nang tăng kích thước, bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm bổ sung để xác định các nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng .
Bao gồm các:
- thử thai để đảm bảo bạn không mang thai
- kiểm tra mức độ hormon để kiểm tra các vấn đề liên quan đến hormon, chẳng hạn như quá nhiều estrogen hoặc progesterone
- để tầm soát ung thư buồng trứng
Đối với một số lạo u nang đặc biệt sẽ chỉ định xét nghiệm máu. Các u nang lớn, hoặc nghi ngờ ung thư thì cần thiết phải thực hiện sinh thiết. Chẩn đoán này để phân biệt giữa u nang buồng trứng lành tính và u buồng trứng ác tính.
Cách chữa u nang buồng trứng
Tùy thuộc vào kích thước, loại u nang, tuổi và tình trạng sức khỏe cả người bệnh, cũng như triệu chứng nghiệm trọng theo chẩn đoán của bác sỹ mà tiến hành điều trị thu nhỏ hoặc loại bỏ u nang.
- U nang buồng trứng lành: thường sau phẫu thuật bệnh sẽ dứt điểm, cách phẫu thuât không làm triệt sản. Đối với phụ nữ lớn tuổi (đã có đủ con, hay sau tuổi mãn kinh) bác sĩ sẽ áp dụng khuynh hướng cắt bỏ khối u lẫn tử cung và phần phụ còn lại.
- U nang buồng trứng ác tính: Phẫu thuật cắt bỏ trọn khối u, đồng thời làm xét nghiệm tìm tế bào ung thư di căn được áp dụng cho phụ nữ trẻ, hoặc chưa có đủ số con.
Phòng ngừa u nang buồng trứng
Không thể ngăn ngừa u nang buồng trứng. Tuy nhiên, khám phụ khoa định kỳ có thể phát hiện sớm u nang buồng trứng. U nang buồng trứng lành tính không trở thành ung thư. Tuy nhiên, các triệu chứng của ung thư buồng trứng có thể giống với các triệu chứng của u nang buồng trứng. Vì vậy, điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ và nhận được chẩn đoán chính xác.
Khám bác sỹ khi có các triệu chứng sảy ra như sau:
- Thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt
- Đau vùng chậu liên tục
- Ăn mất ngon
- Giảm cân không giải thích được
- Đầy bụng
Tài liệu tham khảo :
Mayoclinic:https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ovarian-cysts/symptoms-causes/syc-20353405