Nội dung chính của bài viết
Đâu là chức năng của tiền tệ Bitcoin
“Đào Bitcoin” – hẳn bạn đã từng nghe từ này. Vậy Bitcoin có giá trị thật không? – Để hiểu điều này, hãy cùng phân tích “Đâu là chức năng của tiền tệ ở dạng Bitcoin?”
Khái niệm cơ bản: Tiền tệ là gì và đâu là chức năng của tiền tệ
1.Tiền tệ là gì?
Trước khi tìm hiểu về Bitcoin với vai trò là một dạng tiền tệ, chúng ta cần hiểu rõ các khái niệm cơ bản về “tiền tệ” và “đâu là các chức năng của tiền tệ?”
Nhà triết học, kinh tế học lỗi lạc Karl Marx (C.Mác) là người đã đưa ra khái niệm về “tiền tệ” và “đâu là chức năng của tiền tệ” từ hàng trăm năm trước mà các khái niệm này vẫn có giá trị cho đến ngày nay:
Tiền tệ là gì? Đâu là chức năng của tiền tệ?
Tiền tệ là một thứ hàng hoá đặc biệt, được tách ra khỏi thế giới hàng hoá, dùng để đo lường và biểu hiện giá trị của tất cả các loại hàng hoá khác. Nó trực tiếp thể hiện lao động xã hội và biểu hiện quan hệ sản xuất giữa những người sản xuất hàng hóa.
Hiểu một cách đơn giản, tiền tệ là vật ngang giá chung cho tất cả các hàng hóa, là bất cứ thứ gì được chấp nhận trong việc thanh toán để mua-bán hàng hóa, dịch vụ hoặc trong việc vay-cho vay.
2. Đâu là chức năng của tiền tệ và ví dụ minh họa
Tiền tệ có một bề dày về lịch sử phát triển của riêng nó, kể từ khi con người còn trao đổi theo hình thức hàng đổi hàng, rồi vàng đổi hàng, cho đến những hình thái thể hiện giá trị chung trong giao dịch thương mại như tiền xu, tiền giấy, tiền điện tử, séc,….
Lịch sử “tiến hóa” của các hình thức tiền tệ có liên quan mật thiết đến các chức năng của tiền tệ. Các chức năng tiền tệ ra đời cùng với sự phát triển của sản xuất và lưu thông hàng hóa. Theo Karl Marx, tiền tệ có 5 chức năng cốt lõi sau đây:
Chức năng của tiền tệ – Thước đo giá trị
Đây là chức năng đầu tiên và cơ bản nhất của tiền tệ. Theo khái niệm của Karl Marx “Tiền tệ biểu hiện giá trị của tất cả các loại hàng hóa khác”, nói một cách khác, tiền tệ là thước đo giá trị cho tất cả các loại hàng hóa khác.
Ví dụ: một con bò được đổi lấy 1 lượng vàng, tức là tiền vàng thực hiện thước đo giá trị của con bò. Sở dĩ tiền vàng đo được giá trị là bởi vì vàng cũng là hàng hóa, cũng có giá trị. Hao phí lao động để tạo ra 1 lượng vàng bằng với hao phí lao động để nuôi 1 con bò.
Khi giá trị của hàng hóa được biểu hiện bằng một số tiền nhất định thì được gọi là giá cả hàng hóa. Như vậy, giá cả Hàng hóa là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa. Giá trị là nội dung, là cơ sở của giá cả. Trong điều kiện không đổi, giá trị hàng hóa càng cao thì giá cả của nó càng cao, và ngược lại.
Chức năng của tiền tệ – Phương tiện lưu thông
Ví dụ: Giai đoạn con người còn dùng vàng thỏi để làm thước đo giá trị khi trao đổi giao thương hàng hóa thì có một vấn đề đó là: vàng trở nên cồng kềnh, khó vận chuyển và còn bị hao hụt trong quá vận chuyển. Từ đó, dạng tiền kim loại (tiền đúc xu) và tiền giấy ra đời thay cho tiền “vàng”. Và lúc này, tiền thể hiện rõ ràng hơn vai trò lưu thông của mình.
Khi thực hiện chức năng lưu thông, tiền tệ là môi giới cho lưu thông hàng hóa. Tiền tệ sẽ vận động theo công thức H-T-H (Hàng – Tiền – Hàng). Khi hàng chuyển từ tay người bán sang người mua thì đồng thời tiền cũng sẽ chuyển từ tay người mua sang người bán. Là phương tiện lưu thông, dần dần tiền chỉ còn là kí hiệu của giá trị. Bản thân tiền mặt giấy không có giá trị mà chỉ là ký hiệu của giá trị, vì vậy khi nhà nước in tiền giấy thì phải tuân theo quy luật lưu thông tiền giấy.
Chức năng của tiền tệ – Phương tiện cất trữ
Ví dụ: Giai đoạn sơ khai trao đổi hàng hóa dạng hàng đổi hàng, giả dụ 2 kg gạo đổi lấy 1 con gà. Nhưng trong quá trình cất trữ, gạo rất dễ bị hỏng, mốc, và tất nhiên lúc này hàng hóa đã mất giá trị. Nên khi tiền ra đời nó đã thực hiện chức năng phương tiện cất trữ.
Người dân có thể cất trữ tiền dưới dạng tiền giấy, vàng, tài khoản tín dụng. Cất trữ tiền không chỉ có ý nghĩa là cất trữ của cải, mà còn có vai trò là dự trữ cho các hoạt động.
Chức năng của tiền tệ – Phương tiện thanh toán
Kinh tế hàng hóa phát triển, khi hình thức giao dịch không chỉ dừng lại ở mua đứt bán đoạn thì tất yếu sẽ dẫn đến việc mua chịu và bán chịu. Tiền thực hiện chức năng thanh toán có thể dùng để trả nợ, nộp thuế, trả lãi. Các hình thức thanh toán có thể là tiền mặt, chuyển khoản, tiền điện tử.
Chức năng phương tiện thanh toán của tiện tệ, một mặt sẽ có tác dụng tích cực đối với chủ thể sản xuất hàng hóa cho việc mua chịu hoặc mua trả góp, nhưng lại tiềm ẩn khả năng khủng hoảng khi mà một khâu sản xuất bị thua lỗ, phá sản, không có khả năng trả nợ.
Chức năng của tiền tệ – Tiền tệ thế giới
Khi trao đổi hàng hóa được mở rộng ra bên ngoài biên giới quốc gia và hình thành quan hệ buôn bán giữa các nước thì xuất hiện chức năng tiền tệ thế giới. Lúc này, tiền được dùng để mua bán, thanh toán quốc tế với nhau. Tất nhiên, để thanh toán với vai trò là tiền tệ thế giới thì các nước phải có sự thống nhất, chấp thuận đồng tiền của nhau theo một tỷ giá hối đoái nhất định.
Ví dụ: các đồng tiền mạnh như Đô la, Euro, bảng Anh được nhiều quốc gia chấp nhận sử dụng là đồng tiền chung trong giao dịch.
Bitcoin có phải là tiền tệ và có chức năng của tiền tệ không?
Bitcoin là gì? Bitcoin có được coi là tiền tệ không?
Theo trang Bách khoa toàn thư Wikipedia:
Hiểu một cách đơn giản, việc dùng Bitcoin để giao dịch cũng tương tự như quẹt thẻ ngân hàng, hay chuyển tiền online internet banking hiện nay, điểm khác biệt lớn nhất đó là các giao dịch bitcoin sẽ không phải thông qua trung gian tài chính (ngân hàng) mà sẽ là giao dịch thanh toán trực tiếp người mua – người bán.
Hiện nay, Bitcoin mới chỉ được chấp nhận lưu thông tại một số quốc gia. Vì vậy, Bitcoin sẽ được coi là tiền tệ tại những nơi mà nó được chấp nhận như một thước đo giá trị chung, còn những quốc gia (trong đó có Việt Nam) có quy định cấm sử dụng loại tiền này trong giao dịch thì Bitcoin không được coi là tiền tệ.
3 loại tiền ảo giao dịch nhiều nhất trên thế giới hiện nay
Đâu là chức năng của tiền tệ ở dạng Bitcoin
Tiền mã hóa (tiền ảo) nói chung và Bitcoin nói riêng là một sự tiến hóa trong quá trình phát triển của các hình thái tiền tệ. Và cũng giống như các hình thái tiền tệ khác, bitcoin ra đời để khắc phục những điểm yếu của các hình thái tiền tệ trước đó. Vì vậy, Bitcoin cũng có những chức năng tiền tệ và các ưu/nhược điểm của riêng nó.
Sau 10 năm, giá trị của Bitcoin tăng gần 4 triệu lần
| Chức năng | Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|---|
|
Chức năng phương tiện lưu thông |
Vì dựa trên công nghệ blockchain nên việc lưu thông Bitcoin không phải qua bất kỳ một mắt xích trung gian nào. Bitcoin cũng là một ký hiệu cho giá trị hàng hóa. |
Phụ thuộc hoàn toàn vào mạng internet nên nếu internet gặp sự cố thì mọi giao dịch dù trong phạm vi địa phương cũng sẽ bị ngưng trệ. |
|
Chức năng tiền tệ quốc tế |
Khi nhiều quốc gia cùng chấp thuận các giao dịch bằng Bitcoin thì việc sử dụng Bitcoin sẽ là không giới hạn cả về không gian và thời gian. |
Vẫn còn nhiều quốc gia không công nhận Bitcoin, thậm chí cho rằng đây là một hình thức lừa đảo. |
|
Chức năng phương tiện cất trữ |
Bitcoin không thể hiện dưới dạng vật chất như tiền mặt, vàng, séc nên không thể bị làm giả và tránh được các rủi ro mang tính vật lý như cháy, mất trộm, làm giả,…
Không giống như các loại tiền tệ khác hiện nay, Bitcoin không chịu sự chi phối quá lớn từ các chính sách điều hành của 1 quốc gia. Hẳn là bạn không muốn tiền của mình vào một ngày đẹp trời bị mất giá thảm hại như trường hợp tại Venezuela, Zimbabe.
|
Rủi ro mất mật khẩu: vì thực hiện trên nền tảng internet nên sẽ có rủi ro bị hack mật khẩu hoặc nếu đánh mất mật khẩu sẽ mất luôn cả tiền.
Ngoài ra, giá của Bitcoin biến động liên tục khó dự đoán nên cũng tiềm ẩn không ít rủi ro.
|
|
Chức năng phương tiện thanh toán |
Giao dịch thanh toán bằng Bitcoin sẽ vô cùng nhanh chóng và chi phí giao dịch rất thấp vì không phải mất chi phí cho các tổ chức trung gian. |
Vì liên quan đến hệ thống internet và kỹ thuật công nghệ nên không phải bất kỳ ai cũng thành thạo thực hiện giao dịch thanh toán bằng Bitcoin |
Đâu là chức năng của tiền tệ dạng Bitcoin
Qua phân tích “Đâu là chức năng của tiền tệ dạng Bitcoin” cho thấy Bitcoin có đầy đủ các chức năng của tiền tệ như các loại tiền khác. Tuy nhiên, nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam hiện tại chưa chấp nhận tiền ảo là tiền tệ hợp pháp. Mặc dù vậy, không thể phủ nhận rằng sự ra đời của Bitcoin cũng đã khắc phục được rất nhiều hạn chế của các hình thái tiền tệ hiện tại. Ở một khía cạnh nào đó, Bitcoin cũng giúp đem lại sự công bằng và minh bạch nhất định trước thực trạng tham nhũng, làm giả, thao túng tiền tệ.
Nguyễn Thanh Hoa