Nội dung chính của bài viết
- 1. Vai trò của việc nuôi dạy con đúng cách đối với sự phát triển của trẻ
- 2. 10 phương pháp nuôi dạy con đúng cách mà cha mẹ nên ghi nhớ
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 1: Sống độc lập từ bé
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 2: Rèn luyện tính kỷ luật
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 3: Luôn khích lệ và động viên trẻ
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 4: Tôn trọng trẻ và dạy trẻ tôn trọng người khác
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 5: Dạy trẻ biết tự chịu trách nhiệm
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 6: Dạy trẻ không sợ thất bại
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 7: Dạy trẻ biết yêu thương và quan tâm người khác
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 8: Dạy trẻ biết yêu lao động
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 9: Để trẻ có tuổi thơ đúng nghĩa
- Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 10: Trở thành người bạn đồng hành cùng con
Nuôi dạy con đúng cách là mong muốn của tất cả các phụ huynh để giúp con khi lớn lên sẽ trở thành người tốt và có ích cho xã hội. Hãy tham khảo 10 điều quan trọng sau đây trong cách nuôi dạy con để giáo dục con hiêu quả nhất.
1. Vai trò của việc nuôi dạy con đúng cách đối với sự phát triển của trẻ
Vì sao lại nên nuôi dạy con đúng cách từ sớm?
Từ khi mới thụ thai, các tế bào thần kinh trong não bộ của trẻ phát triển rất mạnh mẽ và nhanh hơn bất kỳ tế bào nào khác trong cơ thể. Đến năm 3 tuổi, não bé đã có khối lượng bằng 80% não người lớn và hoàn thiện các liên kết thần kinh ở những vùng nhận thức quan trọng.
Nhờ vậy não trẻ có khả năng tiếp thu và ghi nhớ kiến thức nhanh chóng với lượng thông tin cực lớn. Với sự liên kết đặc biệt trong não trẻ, những tri thức được tiếp nhận thời gian này sẽ được đưa vào tiềm thức một cách nguyên vẹn và tự nhiên.
Bên cạnh đó, trẻ có xu hướng luôn tò mò và háo hức với mọi điều xảy ra trong xung quanh cuộc sống của trẻ. Trẻ phát triển rất nhanh và thay đổi theo từng ngày. Từ những ngày đầu mới biết đi, biết nói,… đến khi trẻ có thể làm chủ ngôn ngữ và giao tiếp thuần thục với cha mẹ ở tuổi lên 3. Trẻ bắt chước người lớn và ghi nhớ rất lâu những thông tin được cha mẹ dạy bảo hay truyền thụ.
Để kích hoạt mạnh mẽ tiềm năng não bộ của trẻ, cha mẹ nên áp dụng các phương pháp giáo dục con đúng sẽ giúp kích thích trí thông minh, sức sáng tạo, tư duy logic và nhiều kỹ năng cần thiết khác cho bé.
Lợi ích khi nuôi dạy con đúng cách
Khi áp dụng các phương pháp giáo dục đúng đắn, ba mẹ có thể thấy được ở trẻ sự thay đổi tích cực trong tính cách, suy nghĩ và cách ứng giao tiếp với mọi người xung quanh.
Những trẻ được cha mẹ chỉ dạy từ bé thường trở nên độc lập, có tính kỉ luật cao và cư xử đúng theo chuẩn mực đạo đức. Trẻ tự tin và không ngại ngùng mỗi khi tiếp xúc với môi trường mới hay làm quen bạn mới. Trẻ biết cách chăm sóc, quan tâm, chia sẻ và đồng cảm với những người xung quanh. Đồng thời, trẻ cũng biết bộc lộ cảm xúc và suy nghĩ của mình một cách rõ ràng và thể hiện khả năng của mình ở một số lĩnh vực nhất định.
Không những thế, khi được giáo dục đúng cách, trẻ còn phát triển kỹ năng ngôn ngữ tốt hơn với lượng từ vựng phong phú và những kỹ năng tư duy logic cơ bản tốt hơn những trẻ không tham gia phương pháp này.
Ngược lại, một số phương pháp nuôi dạy con không đúng cách sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bình thường của trẻ. Ví dụ cha mẹ quá bao bọc, quan tâm hay can thiệp quá mức đến cuộc sống của con sẽ khiến bé thiếu khả năng độc lập, tính cách thụ động và không có kỹ năng giải quyết vấn đề khi phải đối mặt với cuộc sống trưởng thành.
Do vậy, cha mẹ nên chú trọng và có phương pháp nuôi dạy con phù hợp để giúp trẻ có nền tảng vững chắc về tư duy, trí tuệ, sức khỏe và kỹ năng sống, đảm cho cho sự thành công của trẻ trong tương lai.
2. 10 phương pháp nuôi dạy con đúng cách mà cha mẹ nên ghi nhớ
Giáo dục gia đình là nền tảng quan trọng, có ảnh hưởng rất lớn đến tương lai của trẻ. Dưới đây là 10 phương pháp nuôi dạy con đúng cách cha mẹ nên áp dụng để trẻ phát triển toàn diện nhất, phát huy tối đa tiềm năng của mình trong cuộc sống.
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 1: Sống độc lập từ bé
Tinh thần độc lập, tự thân vận động là điều cha mẹ nên chú ý trau dồi ở trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Trẻ nên được dạy rằng chúng khả năng làm bất kỳ điều gì để phục vụ bản thân và giúp đỡ người khác trong phạm vi khả năng nhận thức và thể chất mà chúng có.
Cha mẹ có thể giúp con độc lập từ những việc rất nhỏ như để trẻ tự xúc cơm, tự xếp quần áo, cất đồ chơi, vệ sinh cá nhân, tự học bài và vui chơi khi trẻ lên 2 – 3 tuổi… Chính điều này sẽ là nền tảng để bé lớn lên tự tin, bản lĩnh, dễ dàng hòa nhập với mọi người.
Cha mẹ nên nuôi dạy con cách sống độc lập
Tuy nhiên, trong nhiều gia đình Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều trẻ em được người lớn trong nhà bao bọc và yêu chiều quá mức. Chúng được thỏa mãn và phục vụ mọi nhu cầu không điều kiện một cách dễ dàng. Và việc này sẽ hình thành cho trẻ thói quen “ăn sẵn”, mất đi khả năng độc lập và xử lý vấn đề trong tương lai.
Cha mẹ nên làm gì để dạy trẻ tính độc lập?
Cha mẹ nên khích lệ tinh thần độc lập của trẻ bằng việc tin tưởng và giúp trẻ hiểu rằng chúng có quyền tự do suy nghĩ, tiếp cận và giải vấn đề theo cách của mình, miễn điều đó không đi ngược lại đạo đức và luật phát. Khi trẻ tin vào bản thân mình, chúng sẽ không ngại trải nghiệm những điều mới lạ và dần trưởng thành hơn.
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 2: Rèn luyện tính kỷ luật
Trẻ con được rèn luyện tính kỷ luật từ bé sẽ có ý thức tốt hơn, tinh thần độc lập và tự giác cao hơn những đứa trẻ cùng trang lứa. Trẻ sẽ được phát triển không chỉ về nhân cách đạo đức, về chuyện phải trái mà còn về sự tôn trọng với những người lớn tuổi như ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo.
Để rèn luyện tính kỷ luật cho con, cha mẹ sẽ đưa ra 1 hệ thống những quy tắc trong giao tiếp, ứng xử, sinh hoạt hằng ngày phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Trẻ được cha mẹ giải thích về những điều nên làm và không nên làm, những hậu quả và việc trẻ cần chịu trách nhiệm như thế nào khi các nguyên tắc bị phá vỡ.
Thông qua những cuộc giao tiếp và thảo luận với cha mẹ, sau những lần sai phạm và sửa sai, trẻ dần hiểu ra được tầm quan trọng của tính kỷ luật. Trẻ cũng dần hình thành ý thức chấp hành kỷ luật 1 cách tự nguyện và vui vẻ.
Khi nào cha mẹ nên bắt đầu rèn luyện tính kỷ luật cho con?
Cha mẹ có thể rèn luyện tính kỷ luật cho con từ lứa tuổi sơ sinh bắt đầu từ việc ăn ngủ, sinh hoạt đúng giờ. Cha mẹ tuyệt đối không nuông chiều, thỏa hiệp với trẻ khi trẻ kêu khóc, mè nheo, ăn vạ khi đòi hỏi những điều không phù hợp với quy tắc như làm loạn nơi công cộng, tranh giành đồ chơi với bạn…
Trong giao tiếp ứng xử với người lớn, cha mẹ cần chú trọng cho con cách biết nói năng lịch sự, lễ phép, có đầy đủ chủ ngữ, vị ngữ. Trẻ không được phép nói trống không, cãi lại hay vô lễ với cha mẹ.
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 3: Luôn khích lệ và động viên trẻ
Phương pháp này sẽ giúp trẻ tự tin phát triển, sống vui vẻ và hạnh phúc hơn.
Ngay từ khi con còn bé, cha mẹ hãy luôn động viên trẻ khi trẻ đạt được những dấu mốc quan trọng đầu đời như: biết ăn, biết nói, biết đi , biết lễ phép nghe lời… Sự khích lệ của cha mẹ sẽ khiến trẻ cảm nhận được tình yêu thương ấm áp và càng cố gắng hơn nữa để thể hiện tốt bản thân mình.
Hãy luôn khích lệ và động viên trẻ
“Cố gắng lên con”, “Cha mẹ tin tưởng con”, “Cha mẹ biết con sẽ làm được” là những lời nói truyền động lực to lớn giúp trẻ có thể vượt qua mọi thử thách trong cuộc sống. Nếu trẻ đạt thành tích ấn tượng, cha mẹ đừng quên tán thưởng trẻ. Việc được khuyến khích sẽ nâng cao lòng tự trọng, thúc đẩy tinh thần và cung cách làm việc của trẻ.
Nếu trẻ chưa đạt kết quả như ý muốn (con bị điểm kém, thi trượt hoặc gặp một thất bại nào đó trong cuộc sống) thì cha mẹ đừng nên trách móc hay có lời lẽ chì chiết khiến trẻ thêm tổn thương và thất vọng. Lúc này cha mẹ nên bình tĩnh và kiên nhẫn động viên con.
Hãy sốc lại tinh thần và giúp trẻ hiểu ra rằng những thất bại này không có gì to tát và mọi thứ sẽ dần tốt hơn. Đồng thời, cha mẹ đừng quên phân tích nguyên nhân của thất bại và giúp trẻ tự rút ra bài học để trẻ sửa chữa và phấn đấu hơn vào những lần sau.
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 4: Tôn trọng trẻ và dạy trẻ tôn trọng người khác
Trẻ em cũng có quyền và nhu cầu được cha mẹ tôn trọng. Sự tôn trọng của cha mẹ dành cho con cái thể hiện ở việc quan tâm đến suy nghĩ, cảm xúc của con. Cha mẹ không nên áp đặt hay phán xét hành vi và lời nói của con trẻ.
Ngoài ra, cha mẹ luôn tin tưởng vào khả năng độc lập và tự quyết của con cũng là biểu hiện của sự tôn trọng trẻ. Cha mẹ chỉ đóng vai trò là người tư vấn trong các quyết định của con chứ không thể quyết định thay trẻ.
Tôn trọng trẻ và dạy trẻ tôn trọng người khác
Cha mẹ hạn chế và không nên có lời nói hay hành động xúc phạm trẻ. Thay vào đó, hãy luôn khuyến khích, động viên trẻ khi trẻ gặp thất bại, những điều không vui hay thử thách trong cuộc sống. Tuyệt đối không so sánh trẻ với những đứa trẻ khác.
Sự tôn trọng của người lớn sẽ hình thành cho trẻ tư duy và thái động sống đúng đắn, biết khiêm nhường và tôn trọng người khác giống như cách trẻ được cha mẹ đối xử. Trẻ dần nuôi dưỡng niềm tin vào bản thân, sống vui vẻ và hạnh phúc hơn
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 5: Dạy trẻ biết tự chịu trách nhiệm
Tinh thần trách nhiệm là việc cha mẹ nên coi trọng và dạy con từ sớm thông qua việc làm gương cho con. Để rèn luyện đức tính này cho con, cha mẹ cần luôn hành động thận trọng và tỏ ra nghiêm túc với mọi hoạt động, quyết định.
Cha mẹ dạy con tự chịu trách nhiệm với hành động của mình
Trong cuộc sống hằng ngày của bé, tự chịu trách nhiệm có thể được biểu hiện ở nhiều mặt như dũng cảm nhận lỗi khi làm sai, biết chấp nhận hình phạt từ người lớn khi vi phạm những nguyên tắc, luật lệ đã đề ra, tự đánh giá đúng – sai, lợi – hại trong nhiều hành vi của mình và chịu trách nhiệm cho những quyết định.
Trẻ cần hiểu rằng chúng không thể dựa dẫm vào bất cứ ai, kể cả ba mẹ. Cha mẹ chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn, chứ không bao bọc, chịu trách nhiệm thay trẻ. Điều này sẽ giúp con dần hình thành bản lĩnh tự lập tự cường mà không ủy mị, dựa dẫm, trông chờ vào phụ huynh.
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 6: Dạy trẻ không sợ thất bại
Cha mẹ hãy giúp con hiểu rằng “Không có gì là thất bại, tất cả chỉ là thử thách”. Trong cuộc sống, những thất bại và khó khăn là cần thiết để giúp chúng ta mạnh mẽ và giỏi giang hơn. Chính cha mẹ cũng không thể làm được mọi thứ và đôi khi vẫn gặp những thất bại trong cuộc đời.
Thay vì trách mắng và làm con sợ hãi, cha mẹ nên giúp con hình thành tư duy tích cực để mạnh mẽ đối diện với vấn đề sau mỗi thất bại. Thất bại không quá đáng sợ, điều tuyệt vời là chúng luôn đem lại bài học giá trị để giúp chúng ta tiến bộ hơn vào những lần sau.
Sau khi trẻ đã trở nên bình tĩnh hơn, cha mẹ hãy cùng ngồi lại với con để cùng nhìn nhận lại sự việc. Điều gì khiến kết quả chưa được tốt? Con có thể làm gì để cải thiện và đem lại kết quả tốt hơn? Tập trung vào giải pháp chính là cách tốt nhất để giải quyết vấn đề.
Sau tất cả, hãy luôn dạy con rằng sự nỗ lực của con quan trọng hơn những kết quả và thành tích. Điều này giúp chúng tự tin hơn vào chính bản thân mình và không ngại trải nghiệm những điều mới lạ.
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 7: Dạy trẻ biết yêu thương và quan tâm người khác
Tình yêu thương và sự quan tâm tới những người xung quanh là nền tảng vững chắc để giúp trẻ hình thành nhân cách đẹp đẽ, đúng đắn.
Ngay từ khi còn bé, cha mẹ hãy dạy trẻ về tầm quan trọng của tình yêu thương và sự sẻ chia với những người thân thương trong gia đình như anh chị em, ông bà,.. Thường xuyên khen ngợi con, sẵn sàng trao cho chúng sự quan tâm trìu mến, những cử chỉ âu yếm và nụ cười ấm áp sẽ làm trẻ nảy sinh những cảm xúc tích cực tuyệt vời và thật sự hạnh phúc
Nuôi dạy con yêu thương ông bà, cha mẹ
Trẻ học cách yêu thương với những người xung quanh từ hành vi và cách giao tiếp ứng xử. Biết lễ phép chào hỏi người lớn tuổi, biết xin lỗi khi phạm sai lầm và biết cách giải quyết vấn đề một cách bình tĩnh và suy nghĩ tích cực khi xung đột xảy ra.
Để duy trì và nuôi dưỡng tình yêu thương trong trẻ, cha mẹ nên hình thành những thói quen tích cực trong gia đình như: cùng nhau trò chuyện sau bữa ăn, đi picnic hoặc ra ngoài chơi mỗi cuối tuần, cùng lắng nghe và chia sẻ những rắc rối của nhau hay đơn giản là dành cho nhau những lời yêu thương trước khi đi ngủ.
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 8: Dạy trẻ biết yêu lao động
Đến tuổi trưởng thành, trẻ sẽ là lực lượng lao động chính của xã hội. Cha mẹ dạy con hiểu được giá trị của việc lao động chăm chỉ và vai trò quan trọng của tiền trong đời sống sẽ giúp trẻ hình thành tư duy và nhận thức đúng đắn.
Khơi dậy tình yêu lao động trong con người trẻ
Hãy bắt đầu bằng việc giúp trẻ cảm nhận được niềm vui và lợi ích của việc lao động. Cha mẹ có thể thể hiện cảm xúc tích cực với nghề nghiệp mình đang làm và chia sẻ những lợi ích tuyệt vời mà lao động đem lại “nhờ có công việc mà chúng ta có nhà để ở, cha mẹ có tiền để nuôi em ăn học…” “làm việc chăm chỉ hằng ngày giúp cha mẹ có tiền mua đồ chơi cho em…”
Cha mẹ nuôi dạy con biết yêu lao động
Khi trẻ lớn hơn, thay vì chiều chuộng và làm hết mọi việc cho con, cha mẹ nên để trẻ làm những công việc tự phục vụ bản thân mình như tự xúc ăn, tự vệ sinh cá nhân, gấp quần áo, dọn dẹp đồ chơi của mình…
Đối với những công việc trong nhà như dọn nhà, tưới cây, đi chợ, …, trẻ có thể tham gia giúp đỡ cha mẹ để nhận được những khoản tiền tiêu vặt tương xứng với công sức lao động của mình.
Để thỏa mãn những nhu cầu cá nhân của riêng mình vượt trên mức chu cấp của cha mẹ (mua quần áo mới, đồ chơi, từ thiện trên lớp,…), trẻ sẽ phải học cách tiết kiệm và quản lý các khoản chi tiêu của mình 1 cách cẩn thận.
Ngoài ra, cha mẹ có thể gợi ý trẻ một số công việc làm thêm để thể kiếm tiền như: phụ giúp công việc kinh doanh của gia đình vào cuối tuần hoặc buổi tối, tập tành kinh doanh nhỏ kiếm như bán quần áo, dụng cụ học tập, đồ thủ công (móc khóa, thiệp, lắc tay tự làm) cho bạn bè, cho người khác qua một cách trực tiếp hoặc online.
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 9: Để trẻ có tuổi thơ đúng nghĩa
Trẻ em ngày nay được chăm sóc và thừa hưởng điều kiện vật chất tốt hơn trước kia nhưng điểm thiếu thốn lớn nhất là không được thỏa sức vui chơi, tự do khám phá thế giới xung quanh. Vì vậy, ngoài thời gian học tập ở trường, cha mẹ cần hướng con vào các hoạt động vui chơi lành mạnh, bổ ích để trẻ có được tuổi thơ đúng nghĩa.
Hãy để trẻ tự do vui chơi
Thay vì kìm kẹp trẻ trong không gian kín, để trẻ bị “bao vây” bởi bốn bức tường, thường xuyên “dán” mắt vào các chương trình giải trí trên Tivi và điện thoại, cha mẹ hãy để trẻ được tự do vui chơi ngoài trời những trò chơi tập thể cùng bạn bè đồng trang lứa như nhảy dây, trốn tìm, đuổi bắt. Điều này không chỉ giúp trẻ có được những phút giây vui vẻ mà còn tăng cường sự nhanh nhẹn, hoạt bát trong hoạt động của trẻ.
Bên cạnh đó, vào ngày cuối tuần, cha mẹ nên dành thời gian đưa trẻ ra ngoài, cùng gia đình tham quan du lịch, đi sở thú, vui chơi tại công viên giải trí hoặc các trung tâm thương mại. Đây là những hoạt động giúp trẻ giải tỏa mọi mệt mỏi, áp lực sau giờ học căng thẳng, đồng thời gắn kết thêm tình cảm gia đình.
Phương pháp nuôi dạy con đúng cách 10: Trở thành người bạn đồng hành cùng con
Trong suốt chặng đường phát triển của trẻ, cha mẹ luôn là người bạn đồng hành thân thiết để định hướng cho con trưởng thành đúng hướng, phát huy được tối đa tiềm năng trong con người mình.
Đồng thời, cha mẹ cũng là người kịp thời chia sẻ, cố vấn và giúp đỡ trẻ gỡ rối những tình huống khó khăn mà trẻ gặp phải trong cuộc sống. Để được con tin tưởng và lắng nghe, cha mẹ cần biết cách để tạo dựng mối quan hệ “tình bạn” với con cái.
Làm bạn với con để nuôi dạy con phát triển toàn diện
Hãy đặt bản thân vào vị trí của con để thấu hiểu, cảm thông và giải quyết vấn đề một cách hợp lý nhất. Tránh áp đặt gay gắt và phản ứng tiêu cực quá mức khi con làm sai hoặc chưa đúng ý của cha mẹ. Cùng con phân tích vấn đề, giảng giải đúng – sai, gợi ý và cùng thống nhất giải pháp sẽ giúp con trẻ học được nhiều bài học quý báu trong tâm thế nhẹ nhàng, thoải mái nhất.
Ngoài những hoạt động chăm sóc con hằng ngày, cha mẹ nên sắp xếp thời gian hợp lý để thật sự trò chuyện, vui chơi cùng con. Mua cho trẻ những món đồ chơi thông minh và chơi chúng cùng con cũng là cách để ba mẹ trở thành người bạn thân thiết của con. Những giây phút này sẽ giúp kết nối sâu sắc tình cảm của cha mẹ – con cái, đem lại cho trẻ niềm vui và tình yêu trọn vẹn.
Vui chơi cùng con với máy nghe nhạc, kể chuyện Kidpod
Sản phẩm máy nghe nhạc, kể chuyện Kidpod với thiết kế công nghệ không màn hình đầu tiên trên thế giới là món quà tuyệt vời mà ba mẹ có thể dành cho các bé yêu.
Máy Kidpod với thư viện hơn 1000 câu chuyện cổ tích, bài hát tiếng Anh và tiếng Việt chọn lọc sẽ giúp trẻ em từ 3 – 7 tuổi phát triển kĩ năng tư duy, khả năng tưởng tượng sáng tạo và học tiếng Anh thụ động.
Ngoài ra, ba mẹ có thể sáng tạo bằng cách ghi âm giọng nói của mình vào máy KIDPOD để bé nghe. Máy không dùng màn hình để trẻ có thể thỏa sức tưởng tượng, tránh ảnh hưởng không tốt với mắt trẻ.
Hiện nay, máy KIDOD đã được phân phối trực tiếp trên toàn quốc.
KẾT LUẬN
Nuôi dạy con đúng cách là chặng đường dài cần nhiều tâm huyết, nỗ lực và kiên trì của cha mẹ. Thông qua bài viết này, hi vọng các bậc cha mẹ đã tham khảo được các phương pháp giáo dục trẻ phù hợp để ứng dụng trong hành trình dạy con của mình.
Nguồn tham khảo:
- https://www.canr.msu.edu/news/the-importance-of-parent-education
- https://ideas.ted.com/how-to-raise-successful-kids-without-overparenting/
Tham khảo thêm một số phương pháp nuôi dạy con hiệu quả trên thế giới: TẠI ĐÂY