Nội dung chính của bài viết
- 1. Hãy là người chủ động dạy trẻ những kiến thức giới tính đúng đắn
- 2. Hãy để ý và quan tâm đến trẻ
- 3. Xây dựng sự tin tưởng trong trẻ
- 4. Không hoảng sợ hoặc né tránh khi nghe trẻ thắc mắc về chủ đề giới tính
- 5. Nên nói chuyện với trẻ về giới tính sớm nhưng phải biết lựa chọn chủ đề phù hợp tùy với từng độ tuổi khác nhau của trẻ
- 7. Hãy dạy trẻ về ý thức và trách nhiệm
- 8. Không nên cấm đoán trẻ
Tại Việt Nam, thời gian qua, theo thống kê trung bình mỗi năm cả nước có khoảng 300 đến 400.000 ca phá thai ở độ tuổi 15-19 được báo cáo chính thức, trong đó 60-70% là học sinh, sinh viên. (theo Bệnh viện phụ sản) Điều này là rất đáng lo ngại cho thế hệ trẻ.
Nguyên nhân phần nhiều là do giáo dục giới tính vẫn luôn được coi là chủ đề nhạy cảm trong suy nghĩ và lối sống của nước ta. Đó chính là lý do tại sao bố mẹ – người có vai trò rất lớn trong việc giáo dục giới tính cho con thường né tránh chủ đề này.
Cảm thấy đây là một hiện trạng cần được thay đổi, Kidpod quyết định chia sẻ với bố mẹ 8 phương pháp giáo dục giới tính cho con sao cho đúng cách mà vẫn phù hợp với lối suy nghĩ và quan điểm của người Việt Nam nhé.
1. Hãy là người chủ động dạy trẻ những kiến thức giới tính đúng đắn
Ngày nay, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, thông tin liên quan đến giới tính có thể được truy cập ở khắp mọi nơi. Tuy nhiên, bên cạnh những thông tin đúng đắn thì vẫn còn tồn tại vô số thông tin tạp nham truyền bá tư tưởng lệch lạc có khả năng ảnh hưởng xấu đến trẻ.
Vì vậy, thay vì né tránh chủ đề này và để con tự tìm hiểu qua những kênh thông tin không chính thống, cha mẹ cần giáo dục con đúng cách, bằng cách tự truyền đạt quan niệm giới tính đúng đắn cho con càng sớm càng tốt để giúp con có được góc nhìn đúng đắn, không bị ảnh hưởng bởi những thông tin sai lệch.
2. Hãy để ý và quan tâm đến trẻ
Tôi đã từng đọc một bài báo về cô bé 15 tuổi mang thai 7 tháng gia đình mới phát hiện ra. Phản ứng đầu tiên của tôi là tức giận vô cùng. Không phải vì chuyện cô bé còn nhỏ mà đã làm ‘’chuyện người lớn’’ để dẫn đến có thai, mà bởi sự thờ ơ của những người làm cha làm mẹ.
Kiếm đồng tiền càng ngày càng khó, nhiều bậc cha mẹ chỉ vì muốn cho con được đầy đủ cơm ăn áo mặc mà lao vào làm việc không ngừng, đến mức quên đi mất rằng con cũng rất cần sự quan tâm và giáo dục đúng cách từ cha mẹ.
Cha mẹ hãy dành nhiều thời gian quan tâm, chia sẻ với con hơn – đặc biệt là trong độ tuổi dậy thì để sớm phát hiện vấn đề và có hướng giải quyết sớm, tránh để lại hậu họa cho tương lai của trẻ.
3. Xây dựng sự tin tưởng trong trẻ
Những kẻ lạm dụng, quấy rối tình dục thường đe dọa rằng sẽ chẳng ai tin lời trẻ con nói và nếu nói ra thì người lớn sẽ ghét bỏ con. Điều này khiến trẻ cảm thấy xấu hổ, có xu hướng giữ im lặng, không dám chia sẻ với bố mẹ vì sợ bố mẹ la mắng thay vì thấu hiểu và bảo vệ mình.
Bố mẹ có thể mắng con khi con sai nhưng đừng bao giờ để trẻ nghĩ rằng bố mẹ đứng ở phe đối lập với nó. Hãy luôn cho con biết rằng bố mẹ luôn ở phe con và sẽ luôn tin tưởng con nên con cũng hãy tin bố mẹ để bố mẹ có thể bảo vệ con kịp thời. Đó mới chính là phương pháp nuôi dạy con cái đúng cách!
4. Không hoảng sợ hoặc né tránh khi nghe trẻ thắc mắc về chủ đề giới tính
Nhiều bố mẹ ở Việt Nam có xu hướng hoảng sợ khi nghe con trẻ thắc mắc về chủ đề giới tính vì nghĩ rằng có thể con đã làm hoặc muốn làm. Thực tế, bố mẹ nên cảm thấy may mắn vì trẻ cảm thấy thoải mái khi nói về tình dục với bạn.
Điều này chứng tỏ bố mẹ đã giáo dục con đúng cách, khi đã xây dựng được sự tin tưởng trong con để con có thể yên tâm gửi gắm ‘’tâm tư’’ cho cha mẹ. Thay vì trốn tránh và hãy trả lời trung thực những câu hỏi mà trẻ đặt ra.
Ngoài ra, bạn cũng cần cung cấp những thông tin thật chính xác, khoa học thay vì cung cấp những thông tin qua loa đại khái khiến trẻ hiểu nhầm. Nếu bạn không biết, hoặc cảm thấy chưa đến lúc nói cho trẻ thì hãy thành thật nói với trẻ rằng bạn sẽ tìm hiểu và trả lời cho trẻ sau.
Tuy nhiên, trước khi trả lời, bạn nên hỏi trẻ lý do tại sao con muốn biết về điều này để có những bước tiếp theo hợp lý.
5. Nên nói chuyện với trẻ về giới tính sớm nhưng phải biết lựa chọn chủ đề phù hợp tùy với từng độ tuổi khác nhau của trẻ
Nhiều bố mẹ ở Việt Nam đã nhận thức được tầm quan trọng và bắt đầu giáo dục giới tính cho con từ rất sớm. Tuy nhiên, vì điều này vẫn chưa phổ biến tại Việt Nam nên không phải ai cũng biết giáo dục trẻ con đúng cách.
Giáo dục giới tính cũng giống như giáo dục các kiến thức khác, phải phù hợp với độ tuổi nếu không sẽ phản tác dụng. Kidpod xin phép chia sẻ đến bố mẹ một số chủ đề cần giáo dục theo từng độ tuổi nhé:
-
Dạy giáo dục giới tính đối với trẻ từ 2 tuổi trở xuống
Ở giai đoạn này, hãy để trẻ cảm thấy thoải mái và không xấu hổ với tất cả các bộ phận trên cơ thể mình. Phụ huynh có thể giúp trẻ nhận biết tên gọi (hoặc từ lóng) và chức năng của các bộ phận trên cơ thể và đặt giới hạn thời điểm và địa điểm nào có thể và không thể không mặc quần áo hay sờ chạm vào bộ phận nhạy cảm.
-
Dạy giáo dục giới tính đối với trẻ khoảng từ 2 – 5 tuổi
Trong giai đoạn này, trẻ cần biết tên gọi chính xác của các bộ phận trên cơ thể. Bên cạnh đó, trẻ cần nhận thức sẽ có những bộ phận riêng tư mà mọi người không thể nhìn thấy. Đây là bước đầu giúp trẻ học cách bảo vệ bản thân cũng như tôn trọng sự riêng tư của người khác.
-
Dạy giáo dục giới tính đối với trẻ khoảng từ 5 – 8 tuổi
Ở giai đoạn này trẻ tiếp thu mọi điều từ ba mẹ, vì thế đây sẽ là cơ hội vàng để phụ huynh thiết lập mối quan hệ tin tưởng với trẻ, đặc biệt trong việc giáo dục giới tính. Ở thời điểm này, trẻ cần hiểu các kỹ năng về chăm sóc cơ thể và học cách từ chối cũng như bảo vệ bản thân.
Một số câu hỏi về hành vi tính dục của trẻ cũng cần phụ huynh giải thích nhằm giúp trẻ nhận thức rõ giới hạn và đâu là những hoạt động chỉ dành cho người lớn.
-
Dạy giáo dục giới tính đối với trẻ khoảng từ 9 – 12 tuổi
Ở giai đoạn này, việc nhận thức về thời kỳ dậy thì cần được trang bị một cách chi tiết hơn, đặc biệt về mối liên hệ giữa chúng đến quá trình mang thai. Trẻ nữ cần chuẩn bị cho kỳ kinh nguyệt đầu tiên và trẻ nam cần hiểu về sự xuất tinh. Quan trọng hơn hết, trẻ cần học cách phòng tránh việc mang thai và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
6. Hãy dạy trẻ cách tự bảo vệ bản thân
Từ 3 tuổi, trẻ đã có thể tự đi chơi hoặc được mẹ cho tham gia các hoạt động cùng bạn bè. Xã hội ngày càng trở nên đa dạng, và những người có hành vi xấu có thể luôn ở quanh con. Đó chính là lý do cha mẹ cần phải dạy con kỹ năng tự bảo vệ bản thân từ nhỏ.
Kỹ năng tự bảo vệ bản thân không chỉ bao gồm những kỹ năng xử lý khi đối mặt với tình huống mà còn là những hiểu biết cần thiết về thế giới xung quanh để trẻ có thể biết cách tự mình tránh xa những mối đe dọa.
7. Hãy dạy trẻ về ý thức và trách nhiệm
Trong một buổi họp, mẹ của một cậu bạn cùng lớp con tôi phát biểu: ‘’Chị đã dặn con chị rồi, làm gì thì làm nhưng để lại hậu quả cho mẹ giải quyết là không được’’. Điều này khiến các phụ huynh có con gái rất buồn, một phụ huynh còn phải thốt lên rằng: ‘’Em ơi em nói thế làm chị thấy thương con gái chị quá’’.
Giáo dục giới tính không chỉ bao gồm dạy cho trẻ những kiến thức cần thiết mà còn phải xây dựng cho trẻ tư tưởng đúng đắn về giới tính và tình dục. Tình dục không phải là xấu nhưng chỉ nên xảy ra khi đã đủ tuổi theo pháp luật và khi cả hai đã sẵn sàng.
Bên cạnh đó, hãy dạy con biết cách chịu trách nhiệm với hành vi của mình và luôn suy nghĩ cẩn thận trước khi làm bất kì điều gì. Đó mới chính là phương pháp nuôi dạy con cái đúng cách.
8. Không nên cấm đoán trẻ
Quan tâm, sát sao không đồng nghĩa với việc cấm đoán trẻ. Giáo dục theo phương thức cấm đoán không còn phù hợp với sự vận động và phát triển của xã hội ngày nay. Người lớn càng cấm đoán càng khiến trẻ tò mò và kích thích trẻ lao vào tự tìm hiểu những việc bị cấm đoán.
Đặc biệt, đối với những trẻ đang ở lứa tuổi dậy thì bắt đầu hình thành những cảm xúc khác giới như thích, yêu… nếu bị phụ huynh cấm đoán, sẽ dẫn đến những phản ứng ngược.
Trẻ sẽ hình thành tâm lý chống đối và phòng bị trước bố mẹ khiến bố mẹ khó nhận diện tình trạng thực tế để có những phân tích, chia sẻ và định hướng với con kịp thời, đúng đắn. Từ đó, việc giáo dục trẻ đúng cách sẽ càng khó khăn hơn.