Nội dung chính của bài viết
Ba mẹ có biết rằng sự phát triển của trẻ trong trong giai đoạn 12 tháng đầu đời là vô cùng quan trọng? Giai đoạn này ở trẻ được gọi là giai đoạn vàng hình thành cấu trúc não bộ. Áp dụng phương pháp giáo dục sớm cho trẻ từ 0-12 tháng sẽ giúp cho sự phát triển toàn diện của trẻ sau này.
Giáo dục sớm là gì? Có nên áp dụng giáo dục sớm cho trẻ?
Giáo dục sớm là gì
Giáo dục sớm là phương pháp giáo dục mà ba mẹ áp dụng cho con từ giai đoạn bào thai đến khi 6 tuổi. Đây là giai đoạn não bộ phát triển mạnh mẽ và trẻ tiếp tiếp thu tốt nhất trong suốt cuộc đời. Giai đoạn này trẻ luôn muốn khám phá xung quanh, tìm tòi vì thế đây sẽ là thời gian xây dựng nên những tính cách, tố chất tốt đẹp làm cơ sở cho sự phát triển toàn vẹn sau này của trẻ.
Nguyên tắc của giáo dục sớm
- Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh qua việc khuyến khích trẻ vận động khám phá
- + Hình thành thói quen tốt qua việc rèn luyện các hành vi hằng ngày
- + Xây dựng lòng đam mê trí tuệ
- + Phát triển ngôn ngữ nghe và nói đồng thời
- + Có tình yêu với tất cả những thứ tốt đẹp
Lợi ích của giáo dục sớm
Áp dụng phương pháp giáo dục sớm cho trẻ từ -12 tháng tuổi không những giúp cho não bộ trẻ được kích thích đúng cách mà sẽ tạo nền tảng cho sự phát triển con người sau này của trẻ. Những lợi ích của giáo dục sớm mà ba mẹ có thể cảm nhận được ngay theo lứa tuổi:
- Trẻ tự tin, nhanh nhẹn hơn
- Giúp phát hiện những tiềm năng sẵn có giúp trẻ phát triển vượt trội
- Có sự thể hiện quan tâm, thích thú với những hoạt động, lĩnh vực cụ thể
- Biết cách thể hiện tình yêu thương với người thân, bạn bè và thế giới xung quanh
Các phương pháp giáo dục sớm hiệu quả
Các ý nghĩa và sự quan trọng của giáo dục sớm sẽ thôi thúc ba mẹ tìm hiểu các phương pháp khoa học và phù hợp với định hướng con trẻ trong tương lai mà ba mẹ mong muốn
Phương pháp giáo dục sớm Montessori
Phương pháp Montessori
Montessori là phương pháp giáo dục toàn diện cho trẻ dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ, nhà giáo dục người Ý Maria Montessori. Đây là phương pháp được xây dựng theo phương châm “coi trọng sự phát triển tự nhiên của trẻ, học để dạy trẻ tốt hơn”. Phương pháp giáo dục này hoàn toàn khác so với các phương pháp giáo dục truyền thống
Montessori lấy trẻ làm làm trung tâm, để trẻ chủ động khu vực học và chủ đề muốn học cho đến khi muốn đổi hứng thú sang chủ đề khác. Trẻ tự học lỗi sai và tự sửa chữa mà người lớn không can thiệp nhiều. Trẻ tiếp nhận kiến thức một cách bản năng nên sẽ đón nhận thông tin một cách có ý thức
Phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman
Phương pháp Glenn Doman
Phương pháp Glenn Doman được nghiên cứu và sáng lập bởi giáo sư Glenn Doman. Đây được cho là phương pháp giáo dục sớm cho trẻ, mở đầu cho xu hướng giáo dục con tại nhà và ba mẹ chính là người thầy đầu tiên.
Khi áp dụng phương pháp Glenn Doman, ba mẹ sẽ giáo dục trẻ thông qua các loại thẻ bao gồm thẻ từ và thẻ số tương ứng với chương trình đọc và chương trình toán áp dụng cho trẻ từ 3 tháng tuổi trở lên. Thông qua các bài học mỗi ngày, trí não của trẻ được kích thích phát triển, đồng thời các con cũng có cơ hội trau dồi vốn từ, kích thích trí thông minh, sự nhanh nhạy về ngôn ngữ,…
Nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất của phương pháp Glenn Doman chính là “bố mẹ là người thầy đầu tiên và tốt nhất cho trẻ”. Do đó, để phương pháp này thành công cần có sự đồng hành của bố mẹ cũng như thầy cô. Ngoài ra, còn có các nguyên tắc quan trọng khác như: bắt đầu càng sớm càng tốt, khơi gợi sự đam mê của trẻ, biến khó thành dễ và cuộc sống là một trường học…
Phương pháp giáo dục sớm Reggio Emilia
Phương pháp Emilia
Phương pháp giáo dục Reggio Emilia có nguồn gốc từ nước Ý bởi nhà tâm lý học Loris Malaguzzi. Phương pháp này trao quyền tự chủ cho trẻ, nó được xây dựng và bắt nguồn từ niềm tin rằng mỗi đứa trẻ đều chứa đựng một tiềm năng lớn và tiềm năng này sẽ được phát triển nhờ trí tò mò của trẻ.
Phương pháp giáo dục sớm này sẽ giúp trẻ tự tìm ra lời giải thích cho các câu hỏi của mình bằng cách quan sát, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi đó, cha mẹ hoặc thầy cô chỉ là người hướng dẫn và tạo cơ hội cho trẻ tìm hiểu để phát triển. Đây là cách giáo dục nhân văn, gần gũi, qua đó nhấn mạnh đến tầm quan trọng của giáo dục cộng đồng và sự tìm hiểu khám phá.
Phương pháp giáo dục sớm Steiner – Khai phá tiềm năng đặc biệt của trẻ
Phương pháp Steiner
Phương pháp Steiner hay còn gọi là Waldorf do Rudolph Steiner – nhà giáo dục, triết gia người Áo sáng lập nên. Phương pháp này nhấn mạnh và đặt tầm quan trọng vào ba yếu tố cơ bản của con người: Suy nghĩ, Cảm xúc, và Ý chí.
Phương pháp này thường dạy trẻ thực hành và tự chủ các hoạt động của mình kết hợp với những bài học thông qua thơ, bài hát gợi sự liên tưởng, thúc đẩy sự sáng tạo. Theo Rudolph Steiner, sử dụng phương pháp Steiner chính là “một nghệ thuật – nghệ thuật của việc đánh thức những gì có sẵn trong con người”.
Phương pháp giáo dục sớm STEAM
Phương pháp STEAM
STEAM viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật), Art (Nghệ thuật) và Math (Toán học) là phương pháp học được áp dụng đầu tiên tại Mỹ với đặc điểm cung cấp kiến thức toàn diện về đa lĩnh vực cho trẻ.
STEAM là một phương pháp chuyển đổi từ cách giáo dục truyền thống, dựa vào tiêu chuẩn điểm số để đánh giá, sang một phương thức giáo dục hiện đại và lý tưởng. Trong đó, quá trình học tập và kết quả cùng được xem trọng như nhau.
Phương pháp giáo dục sớm cho trẻ từ 0-12 tháng tuổi
Dựa vào các phương pháp giáo dục sớm khoa học bên trên ba mẹ có thể tự điều chỉnh chọn một hoặc kết hợp chúng lại để tạo ra phương pháp phù hợp nhất với con mình, đặc biệt là trong những giai đoạn đầu đời của trẻ.
Giai đoạn từ 0-12 tháng tuổi chủ yếu tập trung phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trong đó có hai nội dung mà ba mẹ hoàn toàn có thể làm cho con hàng ngày đó là lắng nghe và giao tiếp với trẻ.
Lắng nghe các âm thanh từ trẻ là nền tảng của phương pháp giáo dục sớm cho trẻ
Nhiều cha mẹ có thể nói chuyện với trẻ nhưng không phải ai cũng có thể lắng nghe trẻ nói. Nhất là trong giai đoạn đầu đời từ 0-12 tháng. Các phương pháp giáo dục sớm đặc biệt nhận mạnh khả năng muốn biểu đạt thông tin ở trẻ từ rất sớm.
Ở lứa tuổi này trẻ chưa biết nói nên trẻ dùng tiếng khóc hay những tiếng bi bô để thể hiện ý muốn của mình. Trẻ muốn giao tiếp và thu hút sự chú ý với ba mẹ. Cha mẹ hàng ngày nên ngắm nhìn, giao tiếp bằng mắt với trẻ hay chơi những trò chơi tương tác với trẻ như ú oà giúp trẻ hiểu được rằng trẻ luôn được chú ý và kích thích sự phát triển não bộ của trẻ.
Lưu ý
Khi ba mẹ lắng nghe con thường xuyên, trẻ thấy sẽ cố gắng tìm mọi cách để giao tiếp với ba mẹ, trí não của trẻ sẽ được kích thích phát triển khi cố gắng ghi nhớ từ ngữ, âm thanh để mô phỏng lại. Điều này rất tốt cho phát triển tư duy và ngôn ngữ sau này của trẻ.
Phương pháp giáo dục sớm cho trẻ từ 0 -12 tháng tuổi tốt nhất là trẻ được tiếp xúc với âm thanh và giao tiếp
Song song với lắng nghe trẻ nói, ba mẹ nên trò chuyện và giao tiếp với trẻ thường xuyên để cung cấp cho trẻ vốn từ vựng với tần suất lặp lại đủ nhiều để bé có thể hiểu và mô phỏng. Các cuộc trò chuyện nên lặp lại tối thiểu 10 lần/ ngày, ba mẹ nên đặt câu hỏi cho trẻ và đợi trẻ phúc đáp như “Con có đói không? Con ngủ ngon không?… Dần dần bé sẽ hiểu ba mẹ đang nói về điều gì.
Lưu ý
Bạn nên nói những câu hoàn chỉnh, rõ ràng âm và tiếng để trẻ nghe và thẩm thấu. Tránh giao tiếp với trẻ bằng những âm thanh vô nghĩa, hay nói từ gây biến dạng âm như “xương con” thay vì “thương con”, không lặp lại các âm thanh con tạo ra để bé hiểu và phân biệt được đâu là âm thanh và từ đúng cần được nói.
Bên cạnh đó ba mẹ có thể hát cho bé nghe hoặc nghe cho nghe nhạc, kể các câu chuyện cổ tích để trẻ quen với giai điệu và các âm giọng khác nhau. Bài hát và câu chuyện nên được lặp lại nhiều lần để có đủ tần suất cho não bộ trẻ ghi nhớ.
Những lúc ba mẹ bận rộn có thể dùng thiết bị phát nhạc và kể chuyện cho bé nghe như máy KIDPOD với hơn 1000+ audio dành riêng cho trẻ em, ba mẹ có thể kiểm soát nội dung và hoàn toàn không có quảng cáo. Đặc biệt KIDPOD có thể dùng cho bé đến 10 tuổi. Hơn nữa máy cũng có white noise giúp bé vào giấc ngủ dễ dàng với phương pháp trẻ tự ngủ khoa học hiện nay.
Với hơn 1000+ câu chuyện, bài hát bằng tiếng Việt và tiếng Anh giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
Như vậy, giáo dục sớm là phương pháp mà ba mẹ thông minh nên áp dụng một cách khoa học cho trẻ càng sớm càng tốt. Điều này giúp bé có một nền tảng phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ. Trên đây là những phương pháp giáo dục sớm hiệu quả, hi vọng có thể giúp ba mẹ có nhìn nhận đúng hơn và có được phương pháp phù hợp với mỗi trẻ.