Nội dung chính của bài viết
1. Tư duy của trẻ từ 3 đến 5 tuổi
1.1. Khái niệm tư duy là gì?
Tư duy là quá trình hoạt động tinh thần, phản ánh những thuộc tính bản chất, những mối liên hệ và quan hệ bên trong, có tính quy luật của sự vật và hiện tượng trong hiện thực khách quan một cách tích cực, bao quát dưới dạng các khái niệm, sự phán đoán, lý luận, làm cho người ta có nhận thức đúng đắn về sự vật.
1.2. Tư duy của trẻ từ 3 đến 5 tuổi là gì ?
Tư duy của trẻ từ 3 đến 5 bao gồm cả hoạt động lý thuyết lần hoạt động thực tiễn nhằm phát triển nhận thức. Ở giai đoạn này, tư duy là quá trình khám phá những thuộc tính, mối quan hệ mới giữa sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan mới mẻ.
2. Đặc điểm tư duy của trẻ từ 3 đến 5 tuổi
2.1. Đối với trẻ từ 1 – 3 tuổi
Đây là giai đoạn phát triển tư duy khá nhanh của trẻ, nhờ các hoạt động tiếp xúc và khám phá đồ vật xung quanh. Ở thời điểm này, quá trình tư duy để hình thành các mối liên hệ giữa sự vật và hiện tượng của trẻ chỉ mang tính ngẫu nhiên. Trong quá trình này, việc định hướng của người lớn đóng vai trò rất quan trọng đối với bé.
2.2. Đối với trẻ từ 3 – 5 tuổi
Thời điểm này, trẻ bắt đầu bước vào giai đoạn mẫu giáo, sự phát triển tư duy có tính bước ngoặt, quá trình tư duy của trẻ được hình thành như sau:
- Lặp đi lặp lại việc tiếp xúc với các đồ vật xung quanh, lâu dần não của trẻ sẽ hình thành được mối liên hệ giữa sự vật và hiện tượng, trẻ dần ghi nhớ được những hình ảnh, biểu tượng, khái niệm…
- Nắm vững hoạt động với đồ vật là tiền đề để chức năng kí hiệu nảy sinh. Đây là bước nhảy từ tư duy ở bình diện bên ngoài – tư duy trực quan hành động sang tư duy ở bình diện bên trong – tư duy trực quan hình tượng.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển tư duy trẻ 5 tuổi
Có rất nhiều yếu tố khách quan và cả chủ quan ảnh hưởng đến quá trình phát triển tư duy của trẻ từ 3 – 5 tuổi. Trong đó, điểm hình là 3 yếu tố sau:
3.1. Di truyền
Di truyền là yếu tố có những thuộc tính sinh học của đời trước được ghi lại trong hệ thống gen truyền cho đời sau. Di truyền giữ vai trò tiền đề cho sự phát triển tâm lý, đảm bảo đáp ứng đòi hỏi của hoàn cảnh theo một cơ chế đã định sẵn.
3.2. Phương pháp giáo dục
Giáo dục là toàn bộ quá trình tác động để trẻ hình thành tư duy, đạo đức và hành vi đúng đắn với sự vật, hiện tượng xung quanh. Giáo dục đóng vai trò quyết định trong việc hình thành và phát triển tư duy ở trẻ từ 3 – 5 tuổi như:
- Giáo dục cung cấp những nội dung không có sẵn của yếu tố bẩm sinh – di truyền, thậm chí là bù đắp những thiếu hụt mà yếu tố bẩm sinh – di truyền bất thường gây nên.
- Giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ phát huy tối đa các yếu tố để hình thành tư duy, rèn giũa, uốn nắn những phẩm chất tự phát theo hướng tích cực.
3.3. Mức độ tích cực hoạt động của trẻ
Hoạt động chính là phương thức tạo ra quan hệ tác động qua lại giữa trẻ và những sự vật, hiện tượng xung quanh. Khi trẻ từ 3 – 5 tuổi, thông qua việc sử dụng đồ vật, giúp trẻ tìm hiểu, khám phá để hình thành thế giới quan. Do vậy, tư duy của trẻ phát triển mạnh mẽ đến đâu phụ thuộc rất nhiều vào việc trẻ có hứng thú và tích cực tham gia các hoạt động của cuộc sống hay không.
4. Top 3 trò chơi phát triển tư duy cho trẻ 5 tuổi
Trong giai đoạn này, phụ huynh có rất nhiều lựa chọn để phát triển tư duy cho trẻ Tuy nhiên, sử dụng các trò chơi phát triển tư duy vẫn là một biện pháp hữu hiệu mang lại nhiều lợi ích và hiệu quả cao. Dưới đây là những trò chơi được nhiều thầy cô và phụ huynh áp dụng cho con em mình.
4. 1. Cho bé chơi ghép hình
Trò chơi ghép hình
Trò chơi này được rất nhiều trẻ từ 3 – 5 tuổi hưởng ứng với cấp độ khó tăng dần. Cách chơi cũng khá đơn giản, nhưng không hề nhàm chán.
Cách chơi:
-
Đầu tiên, hãy để cho bé ghi nhớ ảnh mẫu của bộ ghép hình.
-
Tiếp đó, cho các bé bắt tay vào sắp xếp những mảnh ghép đang bị đảo lộn theo trật tự để hoàn thiện tác phẩm như hình mẫu.
-
Ảnh mẫu càng nhiều chi tiết, nhiều mảnh ghép gần giống nhau, số lượng mảnh ghép lớn… thì độ khó của trò chơi sẽ càng cao.
Cha mẹ có thể cảm nhận được khả năng quan sát ở trẻ tăng nhanh khi cho trẻ chơi trò này. Với các tranh, ảnh có mức độ khó cao, muốn xếp đúng tranh mẫu, đòi hỏi trẻ phải quan sát rất cẩn thận, ghi nhớ và nhạy bén. Đồng thời, còn rèn luyện cho trẻ khả năng tưởng tượng và óc phân tích logic thông qua việc di chuyển các mảnh ghép.
4. 2. Trò chơi thẻ số
Chơi thẻ số giúp trẻ phát triển tư duy
Để bắt đầu trò chơi, người hướng dẫn cần chuẩn một lượng thẻ có ghi các con số bất kỳ. Với trò chơi này, tùy từng độ tuổi mà cha mẹ hoặc người hướng dẫn lựa chọn các con số lớn, nhỏ khác nhau sao cho phù hợp với bé.
Cách như sau:
-
Người hướng dẫn nhanh tay giơ thẻ lên sau đó úp xuống, rồi đặt các câu hỏi liên quan tới thẻ số vừa được giơ lên.
-
Mức độ dễ nhất, người hướng dẫn có thể đặt câu hỏi “trên thẻ vừa rồi là số mấy?”. Cách này giúp trẻ rèn luyện khả năng quang sát và phản xạ rất tốt.
-
Độ khó của trò chơi sẽ tăng dần theo độ phức tạp của câu hỏi. Người hướng dẫn có thể giơ 2 thẻ số lên cùng lúc rồi úp xuống và bắt đầu đặt các câu hỏi như: 2 số vừa rồi là số nào, số nào nhỏ hơn, trong 2 số vừa rồi số nào lơn hơn 3, tổng của 2 số vừa rồi là bao nhiêu,….
-
Người hướng dẫn có thể đưa ra những câu hỏi khó một cách ngẫu nhiên, việc này giúp trẻ phải suy nghĩ nhiều hơn, phản xạ nhạy bén hơn.
Trò chơi thẻ số là một trò chơi khá đơn giản, cha mẹ có thể cho bé chơi tại nhà mà không cần chuẩn bị quá nhiều. Hay những anh, chị từ 10 tuổi trở lên có thể làm chủ trò chơi cho các em bé hơn trong nhà.
4.3. Tìm đường mê cung
Kết luận
Học mà chơi, chơi mà học_đây vẫn là phương pháp tốt nhất giúp trẻ phát triển khả năng tư duy. Trò chơi phát triển tư duy cho trẻ 5 tuổi sẽ giúp phản xạ của bé tốt hơn, đồng thời, rèn luyện được kỹ năng vận động, sáng tạo và logic.
Hy vọng, với bài viết trên Kidpop có thể giúp các thầy cô và các bậc phụ huynh lựa chọn được phương pháp phát triển tư duy phù hợp cho con em mình.